Docras Mchaki
Kijijini Sangaiwe, Kata ya Mwada, Wilaya ya Babati, wanawake wa Kikundi cha Irongoo wameanzisha mabadiliko makubwa ya mazingira na uchumi kwa kutumia teknolojia ya majiko matawi. Majiko haya, yanayotumia udongo wa mfinyanzi na kuni za matawi au mkaa kidogo, yamekuwa suluhisho la kupunguza ukataji miti unaosababisha uharibifu wa mazingira.
Kwa mujibu wa mwenyekiti msaidizi wa kikundi, Basilisa Lukas, wanawake hawa walipewa mafunzo maalum ya utengenezaji wa majiko matawi kupitia shirika la Asilia Giving kwa kushirikiana na USAID Tuhifadhi Maliasili. “Tulianza kama kikundi cha wanawake 30, tukijifunza utengenezaji wa majiko haya, na sasa tunanufaika sana kiuchumi na kimazingira,” alisema Basilisa.
Jinsi Majiko Matawi Yanavyofanya Kazi
Majiko haya yanatengenezwa kwa udongo wa mfinyanzi, kisha yanachomwa na kuwekwa bati gumu ili kuimarisha uimara wake. Majiko haya yamekuwa mbadala mzuri wa majiko ya kawaida yanayotumia kuni nyingi na mkaa. Mwanakijiji Makrana Daniel alisema, “Tofauti kubwa na majiko mengine ni kwamba majiko haya hutumia kuni chache au mkaa kidogo, lakini hupika vyakula kwa ufanisi mkubwa.”
Athari Chanya kwa Mazingira
Kwa mujibu wa Ripoti ya Tatu ya Hali ya Mazingira ya mwaka 2019, Tanzania inapoteza hekta zaidi ya 469,420 za misitu kila mwaka kutokana na ukataji miti kwa ajili ya kuni na mkaa. Wanawake wa Kikundi cha Irongoo wanasema majiko haya yamepunguza kwa kiasi kikubwa utegemezi wa kuni na mkaa. “Tangu tuanze kutumia majiko haya, ukataji wa miti umepungua sana, na sasa tunashiriki kikamilifu katika juhudi za kuhifadhi mazingira,” aliongeza mwanakikundi mmoja.
Manufaa ya Kiuchumi kwa Wanawake
Mbali na kuhifadhi mazingira, utengenezaji wa majiko haya umekuwa chanzo cha kipato kwa wanawake wa kikundi. Majiko haya huuzwa ndani ya Wilaya ya Babati na hata katika mikoa jirani. “Fedha tunazopata tunazitumia kulipia ada za watoto, kununua chakula, na hata kuwekeza kwenye biashara nyingine,” alisema mwanakikundi mmoja.
Jitihada za Wadau wa Mazingira
Msimamizi wa mradi wa Asilia Giving, Zacharia Israel Lizer, alisema mradi huu unalenga kupunguza ukataji wa miti na uharibifu wa mazingira kwa kutumia suluhisho la nishati safi na endelevu. “Elimu hii tunayoitoa kwa kina mama wa Kikundi cha Irongoo imeleta mabadiliko makubwa. Tunatarajia kueneza teknolojia hii katika maeneo mengine ya nchi,” alisema Lizer.
Hatua za Serikali na Wadau
Kwa upande wa serikali, Waziri wa Nchi Ofisi ya Makamu wa Rais, Muungano na Mazingira, Dkt. Suleiman Jafo, aliweka wazi kuwa Tanzania imejipanga kupunguza matumizi ya kuni na mkaa kwa kuhamasisha nishati safi ya kupikia. Katika mpango mkakati wa miaka 10 hadi kufikia mwaka 2033, serikali imejikita katika kutoa elimu na sera endelevu za mazingira.
Wanawake wa Kikundi cha Irongoo wanaonesha jinsi teknolojia rahisi kama majiko matawi inavyoweza kuwa suluhisho la changamoto za kijamii na kimazingira. Hatua kama hizi zinaweza kusaidia Tanzania kufikia malengo ya maendeleo endelevu na kuhifadhi mazingira kwa kizazi kijacho.
Sikiliza Makala Kamili hapa.
Isack Dickson
